Suiker in perspectief editie 49 | september 2020

|7 Suiker in perspectief, september 2020 na bijvoorbeeld een amputatie of beroerte. Het werk hier is breed en divers, maar de afwisseling maakt het ook weer heel leuk.” Paars “Ja, je moet van alles op de hoogte zijn en dat houdt je scherp”, vult Kroezen aan. Zij begon in 1982 als voedingsassistent in het marinehospitaal in Overveen en werkt sinds 1990 als (sport)diëtist in het Centraal Militair Hospitaal in Utrecht. “Dat doe ik voor geheel ‘paars’: alle krijgsmachtonderdelen, dus luchtmacht, landmacht, marechaussee en marine.” Wondermensen De diëtisten van Defensie zien vaak dezelfde proble- men voorbijkomen als in de burgermaatschappij: overgewicht, ondergewicht, hypertensie, te hoog cholesterol, ondervoeding, diabetes... “Alles wat je bij burgers ziet, hebben militairen ook. Het zijn immers geen mensen met bovennatuurlijke krachten”, zegt Zomerschoe. Kroezen: “Ze krijgen in principe een gezonde basisvoeding aangeboden, waarin rekening wordt gehouden met geloofsovertuiging (koosjer en halal), vegetarisme, allergieën en waar mogelijk is er aangepaste dieetvoeding beschikbaar. Allergieën zijn voor militairen wel lastiger dan voor burgers, omdat er niet in alle situaties rekening mee kan worden gehouden.” Verschillen Er zijn natuurlijk wel verschillen tussen de voeding in het leger en die voor burgers. “Wij werken met actief dienende militairen”, zegt Kroezen. “Als ze uitgezon- den worden of op oefening gaan, krijgen ze andere voeding dan de reguliere basisvoeding. Ze moeten het doen met wat te velde gekookt kan worden, met hun rantsoenen en/of met wat bereid wordt in de zogehe- ten Mobile Satellite Kitchen. Daarover geven we ook adviezen, bijvoorbeeld over het zoutgehalte of de hoeveelheid verzadigd vet. De rantsoenen worden aangepast aan de situatie waarin de militairen moeten Dieet op een missie functioneren. Militairen die op oefening zijn in het hoge noorden hebben veel meer energie nodig dan de soldaten die in warm weer trainen of op de kazerne een kantoorbaan hebben. Daarom zijn er rantsoen- pakketten met een laag, midden en hoog gehalte aan energie en aanvullende pakketten.” Hypes “We moeten ze soms wel leren dat ze hun rantsoenen hele- maal moeten opeten, zeker als ze intensief aan de gang moeten”, gaat Kroezen verder. “Anders krijgen ze tekorten en kunnen ze niet optimaal presteren.” Zomerschoe: “In het revalidatiecentrum heb ik het vaak over het belang van voldoende vezels in relatie tot de stoelgang en over eiwitten voor het herstel en de opbouw van spieren. We hebben ook wel te maken met trends en hypes en moeten misvattingen rond voeding dan weerleggen. Ik zie tegenwoordig regelmatig dat mensen geen brood of aardappelen willen eten, omdat ze denken dat dat ongezond is.” “Ja”, beaamt Kroezen, “en dat is zeker voor militairen die intensief moeten trainen niet handig. Die hebben die koolhydraten gewoon nodig.” Hypes maken dus ook bij Defensie het diëtistenvak soms lastig. “Maar sommige trends zijn ook weer heel goed”, verzekert Kroezen. “Er is nu bijvoorbeeld veel meer aandacht voor leefstijl en de tendens om meer onbewerkt voedsel te eten, heeft ervoor gezorgd dat er vaker wordt geprobeerd om ook in het veld verse maaltijden te bereiden.”