Prof.dr. Lisbeth Mathus-Vliegen (hoogleraar
Klinische Voeding, Academische Medisch Centrum
Amsterdam) is maag-darm-leverspecialist.
Ze vertelt dat over het effect van een glutenvrije
voeding op aspecifieke klachten als buikpijn, moe-
heid en opgeblazen gevoel in de wetenschappelijke
literatuur bijna niets is verschenen. ‘Er bestaat wel
iets als een overgevoeligheid voor gluten, maar dat
is iets heel anders dan coeliakie waaraan iedereen
bij dit onderwerp denkt (zie elders op deze pagina).
Coeliakie beschadigt de darmen, veroorzaakt
deficiënties en gaat gepaard met andere auto-im-
muunziekten en verhoogt de kans op maligniteiten.
Een brood- of tarweallergie is een IgE gemedieerde
allergie en hierbij is anafylaxie een levensbedreigen-
de situatie. Maar een glutenintolerantie is - net zoals
een lactose-intolerantie - ongevaarlijk. Het is wel
vervelend, maar het is geen allergie.’
Oprah Winfrey propageert een glutenvrije voeding, tijdschriftredacties houden
hun kolommen vrij voor recepten zonder gluten en de internetfora over het
onderwerp worden goed bezocht. Kortom, glutenvrije voeding: een tijdelijke
hype of een nieuwe epidemie? Een gesprek met prof.dr. Lisbeth Mathus-Vliegen.
De vraag is of de aandacht voor dit onderwerp reëel is, constateert ze.
Glutenvrije voeding hype
of nieuwe epidemie?
Slechts drie serieuze artikelen
Mensen die menen een overgevoeligheid/intoleran-
tie voor gluten te hebben, omschrijven klachten die
veel gelijkenis vertonen met het prikkelbare darm-
syndroom of irritable bowel syndrome (IBS).
Er is voor IBS-patiënten doorgaans geen duidelijke
behandeling voor klachten als opgeblazen gevoel en
diarree. Op zoek naar eventuele alternatieve behan-
delmogelijkheden is de uitgebreide media-aandacht
van invloed. Mathus-Vliegen vertelt dat er op dit
moment weinig objectieve criteria zijn op basis
waarvan de diagnose glutenintolerantie kan worden
gesteld. ‘Ik heb bij de zoektocht in mijn literatuur
gericht op coeliakie, tarweallergie en glutenoverge-
voeligheid - drie serieuze artikelen gevonden.
Uit onderzoek bij mensen die geen coeliakie maar
wel darmklachten hadden, is een eliminatie-provo-
catietest gedaan.’ Tijdens de eliminatiefase mag geen
tarwe, rogge, gerst, ei, koemelk, chocolade en tomaat
worden gegeten. ‘Na die eliminatieperiode was een
derde van de patiënten zonder klachten. De proble-
men kwamen terug na provocatie met gluten.
20|
Glutenvrije voeding hype of nieuwe epidemie?
Suiker in perspectief, december 2013 / januari 2014
