10 / 32
en boter. Dr.ir. Gerda Feunekes, directeur van het
Voedingscentrum, zegt hierover in de meest recente
GrAADMETER (periodiek van de Gezondheidsraad):
‘Wetenschappelijk is dat correcter, het bewijs is op
dit niveau geleverd. Daarnaast kan een advies in
termen van vervanging op meer gehoor rekenen dan
een advies dat geen alternatieven benoemt’.
Leerzame huisbezoeken
Circa vijftig jaar geleden hield Tia Pijlmanspreekuur
in een huisartsenpraktijk in Utrecht. Ze had geen
‘ketenzorg’ nodig om multidisciplinair te werken
en hield al ‘keukentafelgesprekken’ lang voordat
dit woord een andere betekenis kreeg. De patiënten
van deze huisartsenpraktijk woonden vooral in
arbeidersbuurten. ‘Mijn eerste consult was altijd
een huisbezoek. Zo ontzettend leerzaam. Ik heb daar
in mijn diëtistenleven veel aan gehad, ook − of
misschien wel juist − in de ziekenhuizen en het
verpleeghuis waar ik later werkte. Die kennis doe je
niet op tijdens je studie of in de spreekkamer.’
De huiskamers en keukens boden haar inzicht in hoe
mensen leefden. ‘Voor hen waren andere voedings-
aspecten belangrijker dan voor mij en de mensen in
mijn eigen omgeving.’ In de arbeiderswijken
woonden families vaak dicht bij elkaar. ‘Er was een
enorm saamhorigheidsgevoel. Als een van de gezins-
leden moest afvallen, gaf ik eenvoudige, concrete
adviezen. Ik merkte regelmatig dat het hele gezin
daarna beter at, en soms straalde dit zelfs nog verder
uit naar de familie of buurtgenoten.’
Van schaarste naar overvloed
Het Voedingscentrum heeft een boek uitgegeven
over 70 jaar voedingsvoorlichting in Nederland
‘Van schaarste naar overvloed’. In het boek staat
bijvoorbeeld dat het Voedingscentrum in 1981,
toen Nederland in een economische crisis verkeer-
de, samen met het Nibud de brochure Goed eten
voor weinig geld uitgaf. Deze viel niet bij iedereen
in de smaak. Zo weigerde de Sociale Dienst van
Rotterdam zelfs om de folder te verstrekken:
het zou stigmatiserend zijn. Feunekes meldt in de
GrAADMETER dat ze ook demensen met een lagere
sociaal economische status willen bereiken. ‘We
laten zien dat gezond et en niet duur hoeft te zijn.
We hebben bijvoorbeeld samen met het Nibud het
boekj
e Lekker voor weinig uitgegeven. Daarin staan
gezonde lekkere maaltijden voor rond twee euro per
persoon.’ Het boek kost echter € 12,95, exclusief
verzendkosten.
10|
75 jaar voedingsvoorlichting in Nederland
Suiker in perspectief, maart 2016
'Ik merkte regelmatig dat het hele gezin
daarna beter at, en soms straalde dit zelfs nog
verder uit naar de familie of buurtgenoten.’