Het Leidse onderzoek zal in ieder geval gevolgen
hebben voor de behandeling van overgewicht en
daaraan gerelateerde chronische ziekten zoals
diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. ‘Wij
publiceerden recent in het tijdschrift Nature
Communications dat activatie van bruin vet in
muizen leidt tot minder aderverkalking’. Rensen
vertelt dat er – met financiële hulp van Hartstichting
en Diabetesfonds – interventiestudies worden
opgezet. Zoals te verwachten investeert ook de
farmaceutische industrie in de ontwikkeling van
medicijnen die overgewicht en obesitas zouden
kunnen bestrijden door bruin vet te activeren.
Invloed van voeding
Op de vraag of de samenstelling van de voeding de
activiteit van bruin vet beïnvloedt, zegt hij: ‘Elke
maaltijd die je gebruikt, leidt tot een postprandiale
thermogenese waarbij bruin vet een rol kan spelen.’
Misschien de maaltijdfrequentie opvoeren? ‘Ik gok
dat je met die benadering de totale activatie niet
verbetert. Mogelijk dat de timing van eten wél van
invloed is. Want bij muizen zagen we dat bruin vet
actiever is als muizen wakker worden dan als ze gaan
slapen. We zullen dat nu ook bij mensen
BRUIN EN WIT VET
Het lichaam van een gezonde volwassene van
circa 75 kilogram bevat naar schatting 100-200
gram bruin vet, circa 20 procent van het
lichaamsgewicht is wit vet. Een bruine vetcel
bevat vele vetdruppels in het cytoplasma en
veel mitochondriën die warmte kunnen
produceren, een witte vetcel bevat een grote
vacuole gevuld met triglyceriden waaromheen
zich een dun randje cytoplasma bevindt met
maar weinig mitochondriën. De bruine cellen
vormen vetkussentjes die zich bij pasgeborenen
tussen de schouderbladen bevinden, bij
volwassenen liggen ze vooral langs de aorta en
boven de sleutelbeenderen. Bruin vet
produceert warmte om te voorkomen dat de
lichaamstemperatuur daalt, belangrijk voor
jonge baby’s die een relatief groot
lichaamsoppervlak en een beperkte rilcapaciteit
hebben. Na de peutertijd loopt de hoeveelheid
bruin vet snel terug. Wit vet slaat triglyceriden
op terwijl bruin vet continu (meer of minder)
triglyceriden (en glucose) verbrandt waarbij
energie verloren gaat als warmte
(thermogenese).
onderzoeken.’ Rensen verwacht dat er tussen nu en
één jaar veel meer bekend is wat er gebeurt. Hij
bezocht onlangs een internationaal congres waar
Japanse onderzoekers lieten zien dat bestanddelen
uit hete pepers, maar ook uit groene thee en gember
de koudereceptoren in de darm activeren. ‘Ze komen
dus niet alleen voor op de huid.’
4 graden verlaagt,
gewichtsverlies van 3-5 kg
Bruin vet is herontdekt
|7
Suiker in perspectief, juli 2015
